Als ik zelf onderwijsmaterialen (bv kennisclips) maak, mogen anderen dat ook gebruiken.
Het delen van leermaterialen (Open Educational Resources, OER) wordt stevig gestimuleerd door overheid en SURF. Het is dan ook op meerdere manieren duurzaam: geinvesteerd tijd en geld wordt beter benut, het is de moeite waard beter materiaal te ontwikkelen voor een bredere doelgroep, en zowel de gevende als ontvangende partijen leren er veel van. Commerciele partijen kunnen makkelijker buiten de deur gehouden worden en de studenten zijn minder geld kwijt aan onderwijsmateriaal.
Door op enkele eenvoudige dingen te letten, maak je je materialen beter herbruikbaar.
Good practice
Screenshot van Virtual Reality-materiaal (FOO)
Virtual reality lesmateriaal
Op de Faculteit Onderwijs en Opvoeding is, in samenwerking met het Mediacollege, een set van 360-graden-films ontwikkeld. Daaromheen is lesmateriaal geschreven: hoe zet je deze filmfragmenten op zinvolle manier in binnen de context van de lerarenopleiding/pabo?
Het is kostbaar om dergelijk materiaal te ontwikkelen, maar dat is geen reden om het alleen binnen de HvA te houden. We hopen met andere lerarenopleidingen een landelijke bibliotheek aan scenario’s op te bouwen.
Zie Icto-site FOO, Virtual Reality voor uitleg en lesmateriaalen linkjes naar de clips op Youtube.
Stappenplan
Hoe maak ik mijn onderwijsmateriaal herbruikbaar?
Overleggen met collega's en vakgenoten
Voordat je een kennisclip gaat maken, of ander onderwijsmateriaal, en veel tijd en geld er in steekt: probeer te kijken waaraan behoefte is. Maak het materiaal zo, dat in ieder geval je directe collega’s het ook zullen gaan gebruiken in hun klassen.
Maar wanneer de stof ook aansluit bij andere vakken, of bij hetzelfde vak in een andere opleiding, wordt het nog meer de moeite waard of mooi materiaal te ontwikkelen.
Niet te contextspecifiek maken
Probeer in een document of kennisclip een onderwerp te behandelen, los van de context van tijd/opleiding/locatie/actualiteit. In de leeromgeving kan je het filmpje met beschrijvingen in de context voegen. Vermijd dus zinnen als:
- Vorige week hebben we het socialisme behandeld
- In het vak Algebra 2.2 hadden we het over variabelen
- > in een andere kennisclip in deze reeks behandelen we socialisme/variabelen
- Het gebouw aan de overkant is ontworpen door …
- > in de Amsterdamse Wibautstraat bevindt zich een gebouw…
- De laatste weken draait de discussie om Black Lives Matter
- > in het najaar van 2020 laaide een discussie op over BLM
Expliciet delen met een licentie
Door het plaatsen van een van de Creative-Commons-licentie-logo’s op je ontwikkelde onderwijsmateriaal (titelblad, afkondiging) geef je anderen bij voorbaat toestemming om je materiaal in te zetten voor hun eigen doeleinden.
Je behoudt het auteursrecht, en de nieuwe gebruiker moet jou credits geven (tenzij je daar ook afstand van doet), maar je maakt het laagdrempelig.
In de visie van de minister van onderwijs en van de HvA moet al het materiaal dat vanuit de HvA is ontwikkeld worden vrijgegeven met een CC-licentie.
Verspreiden van het materiaal
Echt waardevol wordt het natuurlijk, wanneer anderen ook de waarde van je ontwikkelde onderwijsmaterialen onderkennen, en dit ook inzetten in hun lessen.
- Ontsluit het materiaal, bijvoorbeeld via hva.nl/webcolleges, of via de Learning Object Repository van Brightspace.
- Vertel er over in je vakcommunity of op een symposium.
- Deel het op sociale media.
Naast bedankjes krijg je hopelijk ook feedback, waarmee je het materiaal kunt doorontwikkelen.